Ile(-de-sant-Brunoun)
Paradisea liliastrum
Xanthorrhoeaceae Asphodelaceae
Àutri noum : Iéri, Lile.
Noms en français : Lis de saint Bruno, Lis des Alpes.
Descripcioun :L'ile-de-sant-Brunoun trachis sus li pelouso de pendis de mountagno mejano. Douno d'èr au faus-ile, Anthericum liliago , mai en bèn pu grand, emé de flour óudouranto estacado tóuti dóu meme coustat.
Usanço :Aquelo planto se bouto dins li jardin, qu' èi, ma fisto, bèn poulido.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paradisea
Famiho : Xanthorrhoeaceae
Famiho classico : Asphodelaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Pelouso de pendis
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropenco
Ref. sc. : Paradisea liliastrum L., 1753
Cournacho
Angelica sylvestris
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Angelico-fèro, Angelico.
Noms en français : Angélique sauvage, Angélique des bois.
Descripcioun :La cournacho es uno forto planto di gràndi fueio coumpausado, dous cop penado e peréu di brout (oumbello) di grand. Se recounèis à si guèno de cambo proun larjo e à si fru peréu bèn ala. La cambo èi boutisso. Trachis dins li mitan umide..
Usanço :Es uno planto que pòu èstre manjado emai siegue pas uno usanço couneigudo au nostre : li fueio dins l'ensalado e li grano en pastissarié. A passa tèms la cournacho èro vist en Éuropo coum'uno planto magico. L'angelico-fèro sarié estado apourtado pèr un ange à un mounge pèr ié dire si vertu : coucharié lou diable, sougnarié li mourdeduro de bèsti, apararié lis enfant e farié s'enfugi la pèsto ! Èi pamens vertuouso, vèire çai-souto.
Port : Grando erbo
Taio : 0,7 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Angelica
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 9 à 26 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Juliet à óutobre
Liò : Prado umido
- Ribiero
- Lauroun
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Angelica sylvestris L., 1753